Paweł Matwiejczuk opowiada o wystawie „Biblia Pauperum. Sztuka uBogich i wykluczonych. Obraz Boga w sztuce ludowej” Ze strony Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie: Wystawa wykorzystuje najwybitniejsze dzieła z kolekcji Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Jej narracja traktuje o chłopskiej interpretacji Biblii i ludowym pojmowaniu świata. Osnuta jest wokół biblijnych i apokryficznych wątków historii Zbawienia, obecnych w sztuce ludowej. Zgromadzone dzieła uzmysławiają nam spójność i ponadczasowość prezentowanej wizji rzeczywistości – za ich sprawą odkrywamy własną tożsamość, przeglądamy się w nich jak w lustrze. To koncepcja bliska nam wszystkim, w zdecydowanej większości wywodzącym się ze świata bliskiego społeczności wiejskiej. Sztukę tworzoną przez ludzi wykluczonych, wyalienowanych i uBogich należy postrzegać jako efekt doświadczeń człowieka, jego zmagań z codziennością. Wynika ona z potrzeb autora, przeżywanych radości i smutków, wyraża stosunek do sacrum, otaczającego świata natury i drugiego człowieka. Nie ma większego znaczenia czy patrzymy na dzieło powstałe przed kilkoma dziesięcioleciami, przed stuleciem czy jeszcze starsze. Człowieczy los zamknięty w kawałku drewna, pozostawiony w postaci odcisku na papierze czy wymalowany na tafli szkła przestaje być czymś lokalnym, prowincjonalnym, może niewartym uwagi. „Produkowane”na własny użytek dzieło nagle ujawnia swój ponadczasowy charakter – przyciąga uwagę całego świata i stanowi o uniwersalizmie tej sztuki. W gronie ponad stu prac wybranych na wystawę wyodrębnić możemy trzy zasadnicze elementy: klasyczną twórczość warsztatową anonimowych zazwyczaj autorów, dzieła artystów nieprofesjonalnych z lat 50., 60. i 70. ubiegłego wieku oraz realizacje art brut, które to zjawisko było obiektem osobnej refleksji na niedawno prezentowanej ekspozycji „Szara strefa sztuki – polscy twórcy art brut”. „Biblia Pauperum” jest również wydarzeniem kulturalnym, poprzez które Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie włącza się w ogólnopolskie obchody 1050-lecia Chrztu Polski. Jest to zarazem forpoczta ekspozycji stałej, która powstanie w przeciągu kilku lat. Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Podkast przygotowany przez Borysa Kozielskiego w ramach nieodpłatnej działalności statutowej Fundacji „Otwórz się”